Op Rømø en langs de Waddenzee

Het getij en de Waddenzee

Wat is het tij?

Getijde is het waterverschil tussen vloed (rivier) en eb (eb).

De tijden ontstaan door de interactie tussen de aarde, de maan en de zon. De rotatie van de aarde om haar as zorgt voor de beweging van het water via de middelpuntvliedende kracht, terwijl tegelijkertijd de zwaartekracht/aantrekking van de maan en de zon aan het water trekt. De tegenstander is de zwaartekracht van de aarde, die het water op aarde vasthoudt.

Getijden komen dus voor aan de kant die naar de maan is gericht, terwijl er aan de andere kant van de aarde een eb is. Daarom is er elke dag 2 hoogwater en 2 laagwater.

Vooral in de Waddenzee is het getij goed zichtbaar, bij eb komt de zeebodem bloot te liggen en biedt zicht op een uniek landschap met mosselen en kleine dieren.

In het gebied rond Rømø bedraagt het hoogteverschil tussen eb en vloed ca. 2 m.

De relatie tussen de Aarde en de Maan verandert elke dag een beetje, en daarom veranderen ook de tijden van de getijden van dag tot dag, de tijd van eb naar vloed en omgekeerd bedraagt 6 uur en 12 minuten.

Getijdentabellen 2024

Getijdentafels

Selecteer van welk gebied u een getijdentabel wilt zien.

Op de tafel vindt u de betreffende dag waarvan u het waterpeil wilt zien. Naast de dag zijn er 4 momenten waarop er achtereenvolgens een getal met 2 decimalen staat. De laatste cijfers zijn het waterniveau.

Wanneer het aantal het grootst is, is het waterpeil dus hoog (rivier), en omgekeerd, wanneer het aantal klein is, is er laag water (eb).
Houd er echter rekening mee dat deze tabel geen rekening houdt met hevig weer en wind, die het waterpeil beïnvloeden.

De tijden worden weergegeven in Deense standaardtijd (UTC+1).

Rømø, een product van het getij.

Het effect van het getij op Rømø

Ongeveer 10.000 jaar geleden stond het waterpeil ca. 40 meter lager dan nu, en Denemarken was toen geheel door land omgeven door Engeland. Een combinatie van tsunami's, stormvloeden, sedimenttransport en een stijgende zeespiegel leidde in de daaropvolgende jaren tot overstromingen van het landschap. Alleen de hoogst gelegen gebieden staken uit de Noordzee – inclusief Rømø. De constante aanvoer van sediment en zand dat met het getij binnenkomt, was en is nog steeds de reden voor de groei van het eiland.

Het resultaat van de ontwikkeling is het landschap en de Waddenzee zoals we die nu zien. Tegelijkertijd betekent dit dat je op het eiland en in de omgeving een aantal zeer verschillende landschapsomgevingen aantreft. Je vindt er zowel grasbedden, heide op zandbodems als gebieden die twee keer per dag door het getij onder water komen te staan. Als het water binnenkomt, neemt het veel kleine onderdelen mee. Deze vestigen zich en vormen een voedselrijke basis voor veel verschillende dieren en planten, die zich stuk voor stuk hebben aangepast aan de bijzondere levensomstandigheden.

Het Waddengebied produceert enorme hoeveelheden voedsel voor de miljoenen vogels die van zuid naar noord trekken en vice versa, die daardoor steeds kortere en langere perioden in het gebied verblijven.

Wij en onze gasten genieten van de grote fijne zandstranden aan de westkant van het eiland. Hier kun je echt ervaren hoe ver het water zich terugtrekt, en ook weer hoe ver als het strand onder water staat.

Voor strandgasten kan het een grote verrassing zijn hoe snel het water terugstroomt. Daarom zijn auto's en mensen die dicht bij de waterkant verblijven vaak omgeven door water. Wij adviseren daarom om voldoende afstand tot het water te houden en op de hoogte te blijven of het water daalt of stijgt.

5 weetjes over het getij.

Naast normale eb en vloed zijn er ook springtijen, die optreden bij volle maan en nieuwe maan, wanneer aarde, zon en maan op één lijn staan en het waterpeil extra hoog is (en bij eb extra laag).
In tegenstelling tot springtij is er ook sprake van niptij, dat wil zeggen als er een halve maan is. Hier is de eb en vloed erg zwak.
In 1634 kende Denemarken een van de grootste stormvloeden, waarbij het waterpeil rond Ribe ruim 6 meter bereikte. Stormvloeden zijn wanneer een krachtige orkaan tegelijkertijd met vloed toeslaat, vandaar de naam "Stormflod".
Zonder het getij zou Sønderstrand op Rømø b.v. wees niet zo stoer dat je verschillende windsporten kunt beoefenen of auto kunt rijden op de stand. Overstroming van het strand zorgt ervoor dat het strand hard en stevig wordt.
De sluizen, die in dezelfde overspanning liggen als de dijken langs de westkust, staan er vooral vanwege het getij. Zonder de sluizen stuwt de zee veel te veel water de kreken in, waardoor je feitelijk grote overstroomde gebieden krijgt. Meer hierover lees je in ons leesbare bericht over Tøndermarsken.

Getijden en oesters plukken

Het getij biedt een heel bijzondere kans als we het hebben over gastronomische ervaringen.

Wanneer het water zich bij eb terugtrekt, verschijnen er op korte afstand van de kust miljoenen oesters. Hier kunt u naar toe wandelen het met de hand plukken van de unieke grondstof van de Waddenzee, namelijk de zusjes van de Waddenzee.

Zo ervaar je de eb en vloed het beste

Eb en vloed is het Deense synoniem voor eb en vloed in de Waddenzee.

Een goede plek om eb en vloed te observeren is de dam. Let op de paaltjes (fascines). Soms verdwijnen ze bijna volledig in het water, soms zie je het hele bouwwerk. Of ga bij eb helemaal tot aan de waterkant op het strand en voel hoe snel het water weer terugkomt.